BÖĞRÜDELİK KÖYÜ

Yorum yazarı: rahmet62 (IP bilinmiyor)
Böğrüdelik köyü sibirya tatarcası sözlüğü
A
abzıy:
abışka: koca,eş
aç: aç
aç-: açmak
acçı:açı
açık:açık
açkıç: anahtar
açu: üfke, kızgınlık
adaş: ismi aynı olan kişiler
adaş-:şaşmak, yolunu şaşırmak
agaç: ağaç
agar: agarmak, beyazlamak
ahır: son netice
ahmak: aptal akılsız
ak: ak, beyak ,süt, ayran
akça: para , nakit
akıl: akıl
aksa: aksamakaktar: araştırmak, altını üstüne getirmek
al-: almak; satın almak; kızla evlenmek; kapmak
ala: alaca
alabatan: kara pazı otu
alaçak: alacak borç
alaşa: kısa boylu
aldala: aldatmak, kandırmak
aldan: aldanmak
Alla: Allah ,tanrı
alma: elma
almagaç: elma ağaç
altyapkıç:yarım etek genelde kadınların köy işinde çalışırken giydiği giysi
alış: arkadaş, yaren
alu: almak, alış
aluçı: alıcı, müşteri
an : şuur, akıl
andan :
annan: şundan
anın : şunun
amma: şart koşma,
appak: bembeyaz
arak: içki ,rakı
arba: at arabası, binek tipi otomobil
argamak : küheylan yarış atı
arı : arı
arı : öte,; fazla
arıslan: aslan
arış: çavdar
arga: sırt arka
arkan : arkadan esen rüzgar
arkılı: {edat}....ile..vasıtası ile
art: artmak , çoğalmak
artık: fazla; üstün,yeğ
as:asmak, idam etmek
asıl:asil , değerli
asıra: beslemek, bakmak
ast: alt
aş:aş, yemek
aşa:yemek yeme
aşav: yeme yiyiş
aşıgu: acele, telaş
aşık-: acele etmek
aşlık:arpa ,mal yemliği
at:at
at: ad; nam, şöhret
at: atmak ok veya taşla atmak, vurmak; tan atmak
ata: baba
ata- ine: ana baba, ebeveyn
atla-: adımlamak
atna: hafta
atıv: uzun kunıçlı ayakkabı
avıl: köy ,oba
avıldaş: köylü, hemşeri
avır: ağır,zor
avıru: hastalık,ağrımak
avrıt: ağrımak,acımak
avız:ağız
avna: ağnamak, yerde yuvarlanmak
ay: ay
aya: esirgemek
ayak: ayak
ayak: kadeh , bardak

ayankacı: hırsız
aygır: erkek at,aygır
ayır: ayırmak
ayırıl: ayrılmak, uzaklaşmak
aynı: aynı
aynı-: aynımak , vazgeçmek
aylaç: dolambaç
aylı: yüklü, hamile
ayu: ayı
az: az
azap: azap, zorluk, meşakket
azık tülek: azık ,yiyecek torbası
B
bace: bacanak
baguçı: bakıcı, falcı
bak-: bakmak
bakta: pamuk
bal: bal
bala: çocuk
balçık: çamur,balçık
balık: balık
balta: balta
baltak: yüzük
bar: var, mevcut olma; bütün
bar-: gitmek, varmak
barça: parça
barı: hepsi
barlık: varlık, zenginlik
barmak: parmak
bas: basmak
bascık: merdiven
baş: baş
başar: başarmak , becermek
başka: başka,ayrı
başlav: başlama
başakçı: ayakkabıcı
bat-: batmak
batır: kahraman, yiğit
batna: ineklerin yemliği
bavır: çiğer
bavırsak:süt yumurta maya ve unu yuğurularak yağda pişirilen leziz ekmek{bu bavırsakta çeşitli şekilller verilerek bişirilir dilbiğe bavırsak mersiye bavırsak kalın sansa yiçke
sansa ve kebeç bavırsak}

bay: zengin, varlıklı
bayıv: zenginleşmek
bayla: bağlamak
baylı: bağlanmış
baylık: zenginlik
behit: baht, şans
bela: bela
bende: kul, köle
bereket: bereket
bereşke:yular kayışının uzatılıp kısaltılmasında kullanılan halka
berengi: patates
beril: vurulmak
betır: sütlü ekmek
beye: fiyat, paha, değer
bıçkak tun: sibirya ovasına mahsus çeket veya palto
bıltır: geçen yıl
bıyıl: bu yıl
bıl: bilmek;yr.fiil''iktidar'' fonksiyonu
bılek: bilek
bılavır:mani engel olma
birge : birlikde bereaber
bireçe: köylü kadınların kendi imalı olan içi yünlü palto
bırik:toplanmak bir araya gelmek
bırlik: birlik dayanışma
bırev: birisi
bütır: bitirmek,sonlantırmak
bız:biz{zamir}
bılgalav:karıştırmak{tenceredeki yemeği karıştır}
bit: yüz,defder sayfası
bitay: buğday
bik: pek,çok
bil: bel
bilev: kundaklama
bir-: vermek
birçetke: eldiven
biş: beş
bişik:beşik
bişmet: kadınların yazın giydiği uzun yelek biçimi
biye: aygır
biyik: yüksek
biyi-: oynamak,dans etmek
biz-: bezmek ,usanmak
bohara: buhara
bolan geyik
bolgan: bulunmak
bokçama:bohça
borın: burun
borın{edat} önce
borıngılar: önceki nesil ,eskiler,atalar
bot: but, kalça
botak: butak
botka: pirinç in süt ile bişirilen lapa şeklinde pişirilmiş şekli
boyır-: boyurmak , takdir etmek
boz: bozmak
bozav: buzağı
bozık: bozuk
böğil: eğilmek
bögin: bugün
bök-: bökmek
bökiri: eğri böğrü
böl-: fakir düşmek, iflas etmek
bötin: bütün, tam
bul-:olmak;yr. fiil''cevheri fiil''
buran:boran, kar fırtınası
burıç: borç; görev
buşa-: boş kalmak, boşanmak
butinge deri ayakabı
buvın : kemiklerin oynak yeri,boğum
buy: boy, uzunluk; gövde
buyav: boya
buydak: bekar adam
buz: boz renkli
buzağa:kapı eşiğinin önü
bütene : bıltırcın
bügin: bugün
büken: kütük
bülek: hediye, armağan
bülin: bölünmek
bürene: kütük , ağaçtan sütun
büri: kurt
bürik: şapka , börk
C
cabanay: küçük çucukların alkış yapması
cafa: cefa, eziyet
can: can
caç:saç
caç: tohum ekmek, saçmak
cenç:batırmak
curga:çeşmenin su akan kısmı
cöy: herhangi bir aleti eklerken ok a takılan demir çubuk
cıçkan:sıçan
Ç
çabata:ağaç kabuğundan yapılmış ayakkabı, çarık
çak: çağ,devir an
çak: yılan büçek sokmak
çaklı: {edat} kadar''benzetme; sınırlandırma
çagır: çagırmak
çalbar: pantolun
çalkay-: başını arkaya atmak; böbürlenmek
çalpay: refah içinde gençleşmek, yaşamak
çana: kızaklı kar arabası
çap: vurmak; kesmek;
çatır :çadır
çatkı: kıvılcım
çay: cay
çeçen : ozan, halk şairi
çetlevik: fındık
çeyne: çiğnemek
çıbık: ince ve yaş dal
çıbıkla: yermek, tenkit etmek
çıda-: dayanmak, tahammül etmek
çıgar-: çıkarmak
çıgu: çıkış
çık: çıg, kıragı
çık-: çıkmak
çın: gerçek,has
çini:porselen bartak
çıniayak: fağfur veya porselen kase
çınlap: gerçekten, sahici
çıpta: hasır
çırış: kağıt süsleme
çıray:surat, yüz
çıbin: ufak sinek
çıri: çürümek
çiber: güzel, sevgili:usta,hünerli
çik-: çekmek, katlanmak
çigirtke: çekirge
çilek: kova
çir: hastalık, hasta yer
çirgenmek:iğrenmek, tiksinmek
çit: dışarı , yabancı yer
çitin: çetin zor bir şeyi kolay kolay beğenmeyen
çiy: çiğ, pişmemiş
çiye: vişne
çokur: çukur
çulak: çolak
çum: suya dalmak, çimmek
çuvaş: çuvaş
çüp: çöp
çüpirek: paçavra , bez
çüple: {tavuk için} çöplenmek
D
dağala: at nallamak, nal çakmak
dala: bozkır
dansık:özlenen
danlay:damak
dav: iddia , dava mücadele
davlaş: tartışmakdenge:para;kazak akçesi
dem: nefes
desdirhan: sofra altı
derman: güç, takat: moral gücü
deri: ilaç
derviş: derviş
devlet: mal-mülk, zenginlik
''dır'': geniş zamanda bildirme: ihtimal fonksiyonu
diğit: katran
di:{diydi:demek} güya, adeta, sanki: rivayet ifadesi
didir-: dedirtmek, söyletmek
dimçi:kız görücüsü
dime:düğme
din: din
dingiz: deniz
dilbige: techizat , düzen
dıygan: tenbih etmek
dik:dikmek
doga: dua
dumbıra: kopuz benzeri iki telli saz
dönya: dünya
döris: dogru, hakikat: tam
dörist: döris
döşman: düşman
durgay: serçe gibi ufak kuşların genel adı
dungız: domuz
dus: dost, arkadaş
düpşeniv: araştırma, incelemek
düşge:bebe önlüğü
dürt: dört
E
ebe: abla
ebrekey:tuvalet
ecel: ecel
eceltik:tuvalet
estiken:
eştirhan: astrahan
edem: adam, insanoğlu
egza : uzuv, organ
eke:abi
ekirin: yavaş, sakin
eşbeyişke: lüzümsuz,faydasız
elide: hale ,halen
erlen: terbiyeli arlı davranmak
erli: edepli, nazik
ersiz: arsız, cüretkar
eti: baba
evvel:evvel, önce
eybet: güzel
eyemeci:çingen dilenci
eyt:demek , söylemek
eyt: bayram
F
fayda: fayda, kazanç
felan: falan
ferişte: melek
ferman: ferman
fikir: fikir; karar
G
gaybet: gaybet, dedikodu
gayret: gayret
gil: gel
git: git
gine: sadece, yalnızca
göl: gül , çiçek
H
hak: doğru, haklı
hal:güç, takat
halık: halk
han: han, hükümdar
hata: hata, yalnış
hatın: kadın
hava: gök yüzü
hayvan: hayvan
haylaz: yaramaz ,düzenbaz
hazine: hazine
heber: haber
hem:ve,hem{edat} bağlama fonksiyonu
her: her; bütün
herab: harap
heram: haram
hereket: hareket
heter: tehlike
heyirçi: dilenci
heyle: hile
heylekar: hilekar, kurnaz
hezzir: şimdi
hıyanet: ihanet
hiç: hiç
hikmet: hikmet, bilgili
hisap: hesap,
hızmet: hizmet
hızır: hızır
hoday: hüda, rab
höner: hüner, meslek
hucelik: idare; iktisat
hur: eksik, kusurlu, hor
I
ındır: hamam
ıni:oğlan kardeş
ırsinke: lastik ayakkabı

ılav : ücretsiz emaneti yerine ulaştırmak
ıl:asmak, iliştirmek
ış:çalışma işi olma
ışen: inanmak , güvenmek
İ
i-: cevheri fiil{idi; iken; imiş vs}
iç: içmek, yemek
iç: iç, karın
içeği: bağırsak
idil: idil nehri{volga}
igilik: iyilik, hayır
igin: ekin
igiz: ekiz
ik-: ekin ekmek
iki: iki
ikmek: ekmek
il: halk; ülke
ilçi: elçi
ilek: elek
ilgeri: ileri, önceki
ilik: evvel
im: emmek
imçek:meme
imesü: loş ışık
imgek:emek, zahmet
imiz: emzirmek
in: en çok'' mukayesede üstünlük''
in:sırt,arka,
inkey:eğilmek, alçalmak
ir:adam,erkek;koca; yiğit
irasta: hatırladım
irik: hürriyet, serbestlik
irin: üşenmek
irinçek:üşengeç,tembel, uyuşuk
irkele-: şımarma naz geçirme
irkin: rahat, serbest
irtte: sabah;yarın, ertesi gün
is: akıl,şuur
isker ;hatırlamak
isi kit: şaşmak
isinde: aklında
iseple:hesaplamak, düşünmek
isepli: içten pazarlıklı
iskek: cımbız
isker: sibirhanlığının kalesinin adı tara ile tümen arasında harebe
isker: hatırlatmak
iski: eskimiş, eski
isne: esnemek
iste: aramak
istine:köy yerlerinde giriş cümle kapının ününde bulunan çukur
iş: eş, dost
işçı:işçi,amele
işek:eşek
işik:kapı
işit:işitmek, duymak

işkendi: kaşıntı
işkek: kayık küreği
işkisiz gimi:küreksiz gemi
işkep: raf
işle:yapmak; çalışmak,işlemek
it-: et; et yemeği
it: etmek,yapmak
it:köpek
ilek:elek
itek:etek, elbise;kucak
itik: çizme
iye: sahip, malik
iyelen: sahiplenmek, dadanmak,alışma
iyer:at eyeri
iyer: takip etmek peşinden veyayanında gitmek
iyil: eğilmek,boyun bükjmek
iz:iz
izle: mini izle;beni takip et
K
kabık: kabuk
kabir: mezar
kabırga: kaburga
kabış: ağza kabma
kaç-: kaçmak
kadak:çivi,mıh
kadal-: takılmak
kadir: değer kıymet
kak-: vurmak; çakmak
kal-: kalmak; geri kalmak; yardımcı fiil olarak devamlılık fonksiyonu
kala: şehir
kalak: kaşık
kalca: et parçası
kalta:para kasesi;elbise cepi
kaldır-: bırakmak; bıraktırmak
kalın: kalın
kaltıra-: titremek
kamav: kuşatma
kamış: kamış,saz
kan:kan
kanagat: kanaat
kana:kanamak
kanat: kanat
kangırav: koyuna takılan çan,zil
kap: yakalamak talaşmak
kapçuk: torba
kapka: kapı;bahçe kapısı
kapkın: kapan
kar: kar
kara-: bakmak
karçıgala:yırtıcı kuş{dogan şahin}
karakçı: hırsız
karalt: kararmak
karankı: karanlık
karbız: karbuz
karçık: kocakarı
karga-: aşagılamak söylenip sövmek
karga: karga
kargış: kargış, beddua,lanet
karın: karın,mide
karındaş: kardeş
karmak: olta ucu ,çengel
karmala: karanlıkta elle yoklamak
karligaç:kırlangıç
kart: yaşlı ihtiyar
kratda:dede
kartne:nene
kartay-: yaşlanmak
kaş:kaş
kaşka:alnı beyaz akıtma at
kat-: çatlayıp kalmak katılıp ölmek
kattı: sert
katık: yoğurt
katu: nefes daralması sıkışmak
kay: nere{kaya,kayda, kaydan}
kaygı:kaygı, keder
kaygır: kaygılanmak,üzülmek , sıkılmak
kayın: ak ağaç, kavak
kayın : evlilikte eş tarafı
kaynağa: eşinin büyük erkek abisi
kayış: kayış
kaymak: kaymak
kayna-: kaynamak,pişmek
kaynana: kaynana
kaysı:hangisi
kayınata:kayın baba
kayt-:dönmek, gelmek
kaytar-: geri döndürmek,çevirmek
kaz: kaz
kaza: kaza
kazak:kazak halkı
kazan: kazan, tencere
kazı: kurutulmuş et
kebeç: namazlık takke
kebeste:lahana
kebeç bavırsak:el mahareti isteyen ve özel davetlerde yapılırdı
kepter: güverçin
keptekul: laf yürüten
kece:keçi
kerebet: ranza
kertinke:kendini üzmeyen üzerine toz konturmayan
keris şel:yün şel
kemsul:yelek

kengc:kümü olan yerdeki hayalet
kekeç: kekeme
kelavuz:inek derisinden yapılan azık torbası
kıçkır-: horuzun ötmesi{koraz kıçkıratı}
kıl-:kılmak,yapmak
kılıç:kılıç
kılık: davranış,hareket
kıse:elbise cebi
kım:kim,hangisi
kımıçka: karınca
kınır: darılma
kındik:göbek
kırık:kırk
kırık:kırkmak, saç kesmek
kıstır: sıkıstır
kıska:kısa
kış:kış
kıtlık:kıtlık,yemek kıtlığı
kıyık:kıyış: eğri ,yamuk
kıymıldat-:kımıldatmak
kıyna: rahatsız etmek husurun kaçırma
kız: kız
kız-: kızmakısınmak yanmak
kızgan: esirgemek ,kıskanmak
kızıl : kırmızı
ki-:giymek
kibek:buğday kepeği
kiben:tınaz ,dokurcun
kiç: akşam
kiç-: geçmek aşmak
kiçir-: geçirmek
kiçkine:küçük, ufaçık
kil: gelmek;yr fiil ''istek'' fonksiyonu
kilin: gelin
kiliş: yakışmak ,uyuşmak
kim: eksik, kusurlu
kimi-:eksiltmek,azaltmak
kimirt:kemirtmek
kin: geniş {kin yir;geniş yer}
kineniş:neşe,sevinç, memnuniyet
kineş:öğüt,tavsiye
kinlik: genişlik,enginlik
kir:girmek,yanına uğramak
kirçil:lekeleri anında gösteren
kirek: gerek ,ihtiyaç
kireyşin:hrıstiyanlaştırılmış tatar
kiri: geri
kirbi: kirpi
kis: kesmek
kişenle:ayagından bağlamak,kösteklemek
kişi:kişi ,insan;yabancı kişi
kişte: dolap rafı
kit: kitmek,uzaklaşmak
kitap: kitap
kiyev: damat
kiyik: geyik, yaban hayvanı
kiyim:giyim ,elbise
kiyin:giyinme
kobalcıv: korkmak
kocak:kuçak
koda: dünür
kol:kul, hizmetkar
kolak: kulak;filiz,sürgün
kolan: vahşiat
kolunçak:tay
kom:kum
komsık:hırs,aç gözlülük

komıslı:sibiryada köy adı
kondız:kunduz
korıç:çelik
korgaç: kurşun
korım:is,kurum
korsak:kursak,karın
kort:kurt,böcek
koş:kuş
kotıl:kurtulmak
koyaş:güneş
koyı:kuyu
koyın: koyına al himayene al demek
koyırık:kuyruk
kozgın:kuzgun
köç:güç,kuvvet;zor
köfranı nimet:nankörlük
köl:göl
köl-:gülmek
köldir-:güldürme
kölkkı:gülme,eğlence,komiklik
kömiş:gümüş
kön:gün;güneş
kön-: razı olma kabüllenme
kön it:yaşamak ömür sürmek
köndeş:koma
köndiz:gündüz
körek:kürek
köreş:mücadele etmek; güreşmek
köride:ahırda bulunan ufak yemlik
köt-: beklemek
kötüvcü:çoban
köy-: düzen;melodi ,ezgi
köy: yanmak
köyes: cicili şık giyimli
köyin: kederlenmek,tasalanmak
köz: güz, sonbahar
közgi:ayna
kul:el
kultık:kol,koltuk
kun:konmak;bir yerde gecelemek
kuna: ufak tezgah veya üzerinde hamur ve et doğranan sofra
kunak:misafir,konuk
kuramış:arta kalan kumaşların üçgen şeklinde dizayn edilerek tikilmesine denir
kurık:korkmak
kuş-:atı arabaya koşmak;buyurmak işe koşmak
kuska: ateşi karıştır
kutır:uyuz
kuvala:kumak
kuvan-:kıvanmak
kuvanıç:sevinç,kıvanç
kuy: içine doldurmak
kuy:koyun
kuyan:tavşan
kuyı:kuyı kıvamlı
kuyın:koyun,iç
kübey:çoğalmak
küger:yeşermek,morarmak;güzelleşmek
kük:gök,gökyüzü
kükey:yumurta
kül:göl
külmek: gömlek,elbise
küm:gömmek
kümir:kömür
künil:gönül
künilli:keyifli, rıza göstermek
küp:çok fazla
küpke:kümes
kür:görmek,bakmak
kürik:güzellik, görkem
kürke: hindi
kürşi:komşu
küter:kaltırmak
küyente:iki uçuna kova asılan ağaç
küz:göz
L
legün: su kabı, bidon
lübüşke: hamurun yağda kızarması
linit:kurdela
M
makta-:övmek
mal.hayvan,mal
manlay:alın
marca:rus kadını
matur:güzelmay:yağ
may:mayıs ayı
maza:rahat,sükunet
me:işte
mıyık:bıyık
miç:soba
mihnet:zorluk
min:bin
min-:at binmek
mikke:mekke
milik:mal,mülk
min: ben
mine:bana
minimki: aitlik
mirza:bey, beyzade
miet:manı engel
mişek:kedi
miy: beyin
miyeley: eldiven{iki parmaklı biri baş parmak diğeri dört parmağı kaplayacak şekilde örülen }
mınnan son: şart koşma
mon: sıkıntı
morat:murat
morca: baca
möyüz: boynuz
mulla: molla,din adamı
munsayıv: üzülme
mülçe: hamam
N
naçar:kötü
naçagay:şimşek{naçagay yargıradı}
nadan: cahil
namaz:namaz
namıs:namus
nan:ekmek
nan savut:kağıttan yapılan hamur kasesi
nerse:şey,hangisi
nık:sağlam
nıga:sıkıştır
ni:ne;niçin
niçik:nasıl
nimet:nimet
nur:nur
O
oç-:uçmak
oçsız: sonsuz
olav:atlı araba konvoyu
on:on
onut:unutmak
or-:vurmak
orış:kavga etmek, vuruşmak
osta:usta
ozak :uzak
ozın:uzun
Ö
öç:üç
öçin:için
öleşpaylaşmak,üleşmek
öliş:hisse ,pay
ömit:ümit,ummu
ör:havlamak,ürmek
öre:kabuğu suyulmuş arpa ile etli yemek
ören:öğrenmek
öret:öğretmek
örk:ürkmek,korkmak
ös:üst-baş,kıyafet
öst:üst
östin:üstün,yukarı
öy:ev
öy-:yığmak,toplamak
öyür:çevir
öylen:evlenmek
öz-:koparmak,parçalamak
özik:kopuk
P
patşa:patişah
peri:peri,cin
peygamper:peygamper
pıçak:bıçak
pıçkak tun:ufak derilşerden müteşekkil giysi
piç-:kesmek
piçen:saman kuru ot
pış:pişmek;yanmak
pışir:pişirmek
pıyas:soğan
pişkek:yayık küreği

R
raşetke:tahta veya ağaç ile çevrilmiş havlu duvarı
rehet:rahat,rahatlık
rehmet:rahmet
S
saba:deri tulum, kımız tulumu
saba:dövme
sabarım:döverim
saban:saban;ekin mevsimi
sabın:sabun
sabır:sabır
sadaka:sadaka
sahilci:hayır isteyen
saf:saf,katıksız
sagın-:özlemek
sakal:sakal
sakav:kekeme
sakla:beklemek
sal-:koymak;kurmakbina etmek
salam:saman,kuru ot
saldat:asker
salkın:soğuk
sana:saymak,hesaplamak;sanmak
sandogaç:bülbül
sap:sap
saran:cimri
saray:saray
sarı:sarı
sarık:koyun
sası-:çürümek,kokuşmak
sat-:satmak
satu:satışa sonma
sav:sağ,sağlıklı
savap:sevap
savut:tas,tabak çeşidine denir
sayla:düzenle
sayraş:şakımak, ötmek
sefer:sefer,yolculuk
selam:selam
sevdegar:tüccar
sılaş-:karşılıklı ikramda bulunmak
sıltav:bahane;itiraz
sılu:güzel kız
sın-:kırılmak
sına:sınamak,yoklamak
sınar:tek kalmış
sındır-:kırmak
sır:sır;giz
sıy:sofra ikramı
sıy:sığmak
sıyık:suyık;koyu olmayan{suyık cay}açıkçay
sıyır :inek,sığır
sıyla-:ağırlamak,ikram etmek
sıyba :okşamak
sibir:sibirya
sin:sen
sin-:sinmek
sininki:aitlik, seninki
sinil:kızkardeş
siğiz:sekiz
sikir:zıplamak,sıçramak
silkın:silkinmek
simir:şişmanlamak,semirmek
simiz:şişman,toplu
sinek:dirgen
sindebir:eylül
sirek:seyrek
son:son
sora:sormak;aramak,istemek
sörüm:kurum,is
sörsü:telaşlanmak,telaşa kapılmak
sörtün:sürtünmek
söt:süt
söydir:sevdirmek
söyek:kemik
söy-:sevmek
söyün:sevinmek
söz:boynuz vurmak,toslamak
su:su,akarsu
sufi:sofu,molla
sugır:kör,görmez
sugış:savaş,kavga
sugıştır-:kavga ettirmek
suk-:vurmak
sum:para
suvala : hamur yemeklerde kullanılan topak şekil
suvık:siddetli soğuk
suy-:soymak,hayvan kesmek
suz-:uzatmak
sün-:sönmek
sütik:sökük
süz:söz
Ş
şatlan:sevinmek,mutlu olmak
şaydadin:hediye olarak alınan kıyafetin ülçülmüş gibi denk gelmesinde kulanılır
şehir:şehir
şel:yazmadan kalın ve yünlü kadınların giydiği başlık{ediyal şel keris şel}
şeletke:yelek
şamar:tokat
şem :mum,aydınlatma lambası
şerigat:şeriat,töre
şeytan:şeytan
şimekçin : şeytan
şıbırtkı:kamçı
şıgır:beceriksiz elinden iş gelmeyen
şıgırdat:bir nesneyi gıcırdatmak
şöleyitsiz: beceriksiz
şökür it:şükretmek
şulay:şöyle,böyle

şiley:atın vucutunu kaplayan koşum
T
tabak:tabak
tabın:sofra
tabış:kar,kazanç
tabış:buluşmak
tabşır:birine emanet bırakma
tabigat:tabiat
tabkır:bulucu
tagarat:taharet
tagı:tekrar yine
tak:takmak
tak-:leke
takır:bombuş
takta:tahta
takta-:biraz bekleme
talaş:talaşmak
talav:talan ,yağma
taiha:talih,baht
tamak:boğaz karın,iştah
tamçı: tam tatma
tamır:nesil,kök
tan:tan vakti,şafak
tanı:tanıma,
tansık:ilgi çekici tuhaf acayip
tap-:bulmak;çocuk doğırmak
tar:dar
tarak:tarak
tart:çekmek,tartı
tasma :kurdela şerit
taş:taş
taşla:atmak,terk etmek
tatar:tatar
tatlı:tatlı
tatu:barışık,dost
tav:dağ
tavar:mal
tavık:tavuk
tavış:ses
tay:tay
tayak:sopa,değnek
tayan:dayanmak,güvenmek
tekebbür: kibirli
temli:demin almış olması
tevbe: tüvbe
tıgıl: karışmak,müdahil olmak
tılmaç:tercüman
tındır:dindirmek
tınıç:sakin
tınla:dinlemek
tırış:gayret etmek
tış:dış,dışarı
tıy-:dilini tutmak mani olmak
ti-:değmek;zararı dokunmak
tigene
tig:ücretsiz
tigiz:eşit
tik:hareketsiz;boş sakin
til:dil
tilçe:harman vaktiarabaya monte edilerek sap işinde kullanılan alet
tilçen:dilbaz,geveze
tile-:dilemek
tilençi:dilenci
tili:deli
tilgi:tilki
timir:demir
tink:aynı,musavi
tintek:budala,ahmak
tip:tekmele
tipter:güney urallarda yaşayan bir Türk boyu
tir:ter
tirle:derleme
tircil:çok derleyene denir
tiren:derin
tiri:deri,cilt
tiş:deşmek,delmektişik:deşik,delik
tiz:çabuk,tez
tiz:diz
tırek:direk:dayanak
tırı:canlı,diri
tırıklık:hayat,canlılık
tırıl:dirilme
tırlık:dirlik ,düzen
tış:diş
tışle:ısırmak,dişlemek
tiyin:kuruş
tokta: dur
togum:soy,akraba
ton-:donmak,üşümek
tovar:satılık mal
toy:düğün
toy:doymak
töp:dip;son,uç
tökir:tükürmek
törlen:değişmek,şekilden şekile girmek
törli:çeşitli
tört:dürtmek
töş:döş,rüya
töş:öğle vakti
töş-:düşmek ,inmek;gelmek
tötin:duman
töye:deve
tu:doğmak
tubık:topuk
tudır:doğurmak,meydana getirmek
tugaç: simit şeklin ekmek
tugan:akraba,kardeş
tugrı:tasdik etme onama,düz,doğru,hakikat
tugrılık:hakikat,doğruluk;sadakat
tuk:tok,doymuş
tukmak:tokmak
tul-:dolmak,kaplamak
tun-:kürk palto;elbise
tun-:üşümek;donmak
tura-:doğramak,kesmek
turey:doğrulmak,düzelmek
tultır:doldurmak
tuy_doymak
tuy:düğün
tuzan:toz
tübe:çatı,tepe
türlike:ufak tabak
tümen:aşağı,alçak
tüğil:geğil
tüğil:dökülmek
tüle:ödemek
tür:evin baş köşesi
tüş:göğüs,döş
tüşek:düşek,minder
tüz-:dayanmak
U
ugrı:hırsız
uk:ok
ukı:okumak
ul:o{zamir}
ul:oğul,oğlan
ul:olmak
un-:on
un:onmak
unay:kolay oygun
ur-:ekin biçmekurak:orak
uram:sokak
uraza:oruç
urın:yer,makam
urıs:rus
urman:orman
urta:orta,vasat
urtak:ortak,müşterek
ut:ateş
utın:odun
utır:oturmak
utız:otuz
uvala:ufalama,parçalama
uy:fikir,düşünce
uyın:oyun
uyla:düşünmek
uymak:dikiş yüzüğü
uyna-:oynamak
uynaş:zina,oynaş
uz-:geçmek,aşmak
Ü
übiş:öpüş
üğit:öğüt,nasihat
egey:üvey
ügiz:öküz
ükin:pişman olmak
üksiz:öksüz
ül-:ölmek
ülçe-:ölçmek
ülçev:ölçü
ülen:ot
üpke:akçiğer;öfke,kızgınlık
üpkele:öfkelenmek,kızmak, darılmak
ürdek:ördek
üs-:yetişmek,büyümek
üşen:üşengeç: tembel
üte:ileri daha ilerigit{üte yite git}
ültir:öldürmek
ütkin:keskin
ütmes:kör,kesmes{bıçak.vs}
üz:kendi{sıfat};kendisi{zamir}
üzek:orta yer,ortalık
üzgeriş:değişme
V
vefa:vefa
vak:ufak,küçük
vakit:vakit,çağ
vat-:parçalamak,ufalamak
Y
yabalak:baykuş
yabış-:yapışmak
yafrak:yaprak
yaga:elbise yakası
yak:yakmak
yak-:taraf olmak
yakşı:iyi,güzel ,uslu
yakın:yakın
yal:yele
yala:yalamak
yalçı:halayık,hizmetkar
yalgan:yalan
yalgız:yalnız
yalkav:tembel
yalkın:alev
yama-:yamamak
yaman:kötü
yaman-:yama işiyle meşgul olmak
yan:yan
yan-:yanmak
yana:yeni
yangış:yalnış
yap-:kapatmak,örtmek
yar:sevgili,yar
yar-:yarmak
yara:yara
yaraş:yaraşmak,yakışmak
yarat:sevmek
yarık:yarık,delik
yarlı:yoksul,fakir
yarttı:yarım
yasa-:yapmak
yastık:yastık
yat.yabancı;yabancı yer
yat-:yatmak
yav:düşman
yav-:yağmak
yavız:kötü
yaz:bahar
yaz-:yazmak;takdirde yazılmak
yazık:günah;suç
yazmış:kader,yazgı
yemeyem: anında hemen şimdi
yeş:genç
yeş:yaş,ömür
yeş:göz yaşı
yeşe-:yaşamak
yeşir-:gizlemek,saklamak
yeşlik:gençlik,yaş
yıgıl:düşmek
yık-:yıkmak,devirmek
yıl:yıl,sene
yıla-:ağlamak
yılan:yılan
yıllı:sıcak
yılın:ısınmak
yılış:yaklaşmak;sığınmak
yır:yır;türkü
yırak:uzak
yırt-:yırtmak
yiğit:delikanlı,genç;yiğit
yirgine:kene
yikirip eytme: kızarak söyleme
yugı:uyku
yukla:uyumak
yum:yummak
yumırtka:yumurta
yumırı:yumru
yumış:iş, vazife
yumuşak:yumuşak
yün:yün
yortr:ev;yurt
yot-:yutmak
yozak:kilit
yögen:dizgin
yögirik:hızlı koşan
yörek:yürek
yörü:yürümek,gezmek;hareket etmek
yöz:yüz
yu:yıkamak
yuga:ince
yugarı:yukarı
yuk:yok;yokluk
yul:yol;yolculuk
yurga: dört nala koşan at
yurgan: yorgan